1. Basilica di Santa Maria del Fiore, Baptisterium, Campanille en museum

De Basilica di Santa Maria del Fiore, kortweg de Duomo, is de bekendste kerk van Firenze. Bij haar gronden horen ook een museum, een doopkapel (het Baptisterium) en een klokkentoren (de Campanille). De Duomo werd voltooid in 1472, maar kreeg pas haar huidige, uitbundige, voorgevel in 1883. De kenmerkende koepel van de kerk werd ontworpen en gebouwd door de bekende Italiaanse architect Filippo Brunelleschi.
Je kan de Campanille met zijn meer dan 400 treden beklimmen om een mooi zicht op de stad te krijgen. Het Baptisterium San Giovanni is wellicht de bekendste doopkapel ter wereld. Dit komt door de vergulde poorten, en dan zeker de paradijspoort, waarmee de kapel versierd is. Op elk uur van de dag zie je hier drommen toeristen staan om het wonderlijke bouwwerk uit 1059 te aanschouwen. De poort aan de oostzijde wordt de paradijspoort genoemd en werd in 1425-1452 door Lorenzo Ghiberti gemaakt.
Een deel van de kunstwerken uit de Duomo, zoals een Pietà van Michelangelo, zijn nu te bewonderen in het Museo dell'Opera del Duomo.

Inkom: Om de koepel te betreden, moet je sowieso online tickets reserveren.
Duomo: gratis
De rest kan bezocht worden met een ticket van €18 voor alles, dat 72 uur geldig is.
Locatie: Piazza del Duomo, 50122 Firenze
Openingsuren: De crypte is gesloten op zondag. Het museum is gesloten op de eerste dinsdag van de maand.
Duomo: dagelijks 10u-17u
Koepel: dagelijks 8u30-19u
Baptisterium: dagelijks 8u15-10u15 en 11u15-19u30
Campanille: 8u15-19u
Crypte: niet op zondag 10u-17u
Museum: 9u-19u
Website: www.duomofirenze.it en www.museumflorence.com

3. Basilica Santo Spirito

Ik blijk zelf geen foto te hebben genomen van de Santo Spirito, omdat ik er telkens bij valavond was, en de kerk zich niet makkelijk laat fotograferen. Uit angst voor copyright-problemen zie je hier dus geen foto van de Santo Spirito. De kerk bevindt zich wel op een zeer gezellig plein.

Deze kerk is het laatste ontwerp van de bekende architect Brunelleschi en werd uitgevoerd door zijn leerlingen. In de sacristie van de kerk wordt een houten kruisbeeld (crucifix) bewaard dat aan Michelangelo wordt toegeschreven.

Inkom: €3
Locatie:  Piazza Santo Spirito, 30, 50125 Firenze 
Openingsuren: gesloten op woensdag. Ma-za 10u-13u en 15u-18u; zo 11u30-13u30 en 15u-18u
Website (alleen in het Italiaans): www.basilicasantospirito.it

5. Basilica di Santa Maria Novella

In deze kerk hangt een crucifix van Brunelleschi, dat volgens de kunstenaar zelf veel mooier was dan het crucifix dat Donatello voor de Santa Croce maakte. De kerk heeft, net zoals heel wat Italiaanse kerken, ook prachtige fresco's.

Inkom: €7,5 (inclusief het museum en de kloosters)
Locatie: Piazza di Santa Maria Novella, 18, 50123 Firenze
Openingsuren: De openingsuren verschillen per maand. Klik hier om de uren te bekijken.
Website: www.smn.it

6. Orsanmichele

Dit gebouw lijkt op een paleis, met zijn drie verdiepen tellende blokvorm, maar is wel degelijk een kerk. De beelden in de nissen aan de buitenkant van de kerk fungeren als een bloemlezing van de Florentijnse beeldhouwkunst. Je ziet er beelden van Ghiberti, Donatello, Nanni di Banco en Andrea del Verrocchio. Ook de binnenkant van de kerk is versierd met prachtige kunstwerken.

Inkom: gratis
Locatie: Via dell'Arte della Lana, 50123 Firenze
Openingsuren: dagelijks 10u-16u50
Website: www.bargellomusei.beniculturali.it/musei/3/orsanmichele

7. Museo del Convento di San Marco

Het San Marco klooster werd al in de 13e eeuw gesticht, en later nog uitgebreid. Van het klooster werd nu een heel interessant museum gemaakt. Het museum is voor het grootste stuk gewijd aan het leven en de kunst van de getalenteerde Fra Angelico, die monnik in het klooster was. Hij staat bekend om zijn fresco's die soms zelfs surrealistisch van aard zijn. Je kan de fresco's bewonderen in de gangen en in de oude kloostercellen. Er komen hier niet erg veel toeristen, hoewel dit een enorm sfeervolle plaats is.

Inkom: €4
Locatie: Piazza San Marco, 3, 50121 Firenze
Openingsuren: ma-vr 8u15-13u50; za-zo 8u15-16u50
Website (alleen in het Italiaans): www.polomusealetoscana.beniculturali.it/index.php?it/190/museo-di-san-marco-firenze

8. Uffizi

Het Uffizi-museum is voor mij een van de mooiste musea ter wereld. Elke keer dat ik naar Firenze ga, kan ik me er weer voor een dag in verliezen. Niet alleen de werken, maar ook het gebouw zelf is schitterend. Het museum ligt in het Palazzo degli Uffizi. Het paleis werd als kantoorgebouw ontworpen door Giorgio Vasari, in opdracht van Francisco de' Medici. Al in 1743 werd het gebouw, samen met de kunstcollectie van de Medici, overgelaten aan de stad. In 1993 werd een deel vernietigd door een autobom, waardoor ook enkele schilderijen werden vernietigd. Men vermoedt dat dit het werk was van de maffia.

Je kan gemakkelijk uren verdwalen in het gebouw. Enkele beroemde kunstenaars die er hangen: Fra Filippo Lippi, Sandro Botticelli (met onder andere mijn favoriete werken "La primavera" en "De geboorte van Venus"), Hugo van der Goes, Leonardo Da Vinci, Michelangelo, Raphaël, Titiaan, Caravaggio,... In de gangen staan bovendien ook nog prachtige (voornamelijk) Griekse en Romeinse beelden.

Ik vind het echt moeilijk om onder woorden te brengen hoe wonderlijk het museum is, maar hoop dat de bovenstaande foto's de pracht van de werken een beetje weergeven. Natuurlijk ben ik niet de enige persoon die wild is van dit museum. Daarom zie je ook steevast een lange wachtrij onder de galerijen van het paleis kronkelen. Je kan dit vermijden door online een ticket te kopen. Dat moet je vaak wel nog even inwisselen tegen een papieren ticket, maar dat kan aan een andere ingang. 

Het Uffizi is na de Vaticaanse musea het drukst bezochte museum van Italië. Weet dus waar je je aan kan verwachten en plan je bezoek.

Inkom: €20 (november-februari slechts €12); €38 (of €18 in november-februari) in combinatie met het Palazzo Pitti en de Boboli-tuinen. Voorlopig op de eerste zondag van de maand nog gratis, maar dit kan herroepen worden.
Locatie: Piazzale degli Uffizi, 6, 50122 Firenze
Openingsuren: maandag gesloten. Di-zo 8u15-18u50
Website: www.uffizi.it

9. De geheime doorgang van het Palazzo Vecchio naar Palazzo Pitti

Deze gang, de Corridoio Vasariano, werd in 1565 door Giorgio Vasari gebouwd in opdracht van de Medici-familie. De gang loopt van het Palazzo Vecchio naar het Palazzo Pitti, en zorgde ervoor dat de Medici zich konden bewegen tussen de twee paleizen zonder zich te moeten mengen in het gepeupel op straat. Vanuit de ramen van het Uffizi-museum heb je een goed zicht op de gang en hoe die zelfs boven de huizen op de Ponte Vecchio-brug loopt. Alle huizen moesten voor deze gang een stukje afstaan. Er is echter een huis/toren waar de gang niet door maar rond loopt, zoals je op de tweede foto kan zien. De eigenaar van dit pand weigerde immers een stukje van zijn huis af te staan, maar de bouw kon niet wachten, dus werd er maar rond gewerkt.

De gang varieert in breedte. In het stuk boven de Ponte Vecchio (zie linkse foto) is hij op zijn breedst met 5 meter. Rond de Mannelli-toren (rechtse foto) is hij met anderhalve meter op zijn smalst. Als je bedenkt dat de gang rond een toren loopt, lijkt anderhalve meter mij echter nog steeds vrij ruim. Aan het Palazzo Pitti zijn er twee uitgangen: een in de slaapkamers en een in de Bobolituinen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd deze gang nog door de partizanen gebruikt.

In het stuk dat aan het Uffizi-museum hangt, wordt de gang gebruikt om de zelfportretten van het museum tentoon te stellen. Je kan dit gedeelte van de gang bezoeken, maar enkel met een gids en na afspraak. De gang zou echter nu tot nader order gesloten zijn door herstellingswerken.

10. Piazza della Signoria

De Piazza della Signoria is een centraal plein in Firenze. Je vindt er onder andere de Loggia dei Lanzi en het Palazzo Vecchio terug, die beiden hieronder uitgebreider worden besproken. Voorts staat er nog een kopie van de David van Michelangelo, die je vrij kan bezoeken. Indien je geen geld wilt geven aan de Galleria dell'Accademia waar het originele beeld staat, is dit dus een perfect alternatief. Op het plein staat ook een hele mooie Neptunus-fontein van Bartolomeo Ammannati.

11. Loggia dei Lanzi

Deze overdekte galerij ligt op de Piazza della Signoria. In de galerij staan prachtige beelden:
- Perseus met het hoofd van Medusa (Benvenuto Cellini): De piëdestal waar het beeld op staat, is een kopie van het origineel dat zich in het Bargello bevindt.
-De roof van Polyxena (Pio Fedi)
- De Sabijnse maagdenroof (Giambologna): Giambologna heette eigenlijk Jean (de) Boulogne en was een Vlaams beeldhouwer!
- Menelaos die het lichaam van Patrokles draagt: Dit beeldhouwwerk is een Romeinse kopie van een oud Hellenistisch kunstwerk. De Romeinen kopieerden vaak Hellenistische (Griekse dus) kunstwerken.
- Hercules verslaat de centaur Nessus (Giambologna)
- Verschillende vrouwenstandbeelden

12. Palazzo Vecchio

Palazzo Vecchio betekent letterlijk "oud paleis". Vroeger werd dit gebouw ook wel Palazzo della Signoria of het Palazzo del Popolo genoemd. Het is heel lang het belangrijkste bestuurlijke gebouw van Firenze geweest, eerst onder het republikeinse bestuur en daarna ook onder de groothertogen. 

Tegenwoordig doet het gebouw uit de 14e eeuw dienst als museum. Vele kamers zien er nog steeds erg statig uit, en het zicht vanuit de toren op de Duomo is op zich al het bezoek waard. Andere hoogtepunten die je kan bekijken zijn de zaal van de vijfhonderd (Salone dei Cinquecento), het beeld van Judith en Holofernes van Donatello en de kamer met de landkaarten (Sala delle Mappe).

Inkom: €18 voor het geheel, enkel het museum en de toren is €14
Locatie: Piazza della Signoria, 50122 Firenze
Openingsuren: Klik hier om de verschillende openingsuren te bekijken.
Website: museicivicifiorentini.comune.fi.it/en/palazzovecchio

13. Palazzo Pitti & Boboli-tuinen

Het Palazzo Pitti werd gebouwd voor de bankier Luca Pitti in de vijftiende eeuw. Later werd het door de Medici-familie gekocht. Het verving eerdere residenties als centrum van de macht van de groothertogen. In de negentiende eeuw was dit paleis de residentie van de Italiaanse koninklijke familie. Aan het Palazzo Pitti liggen de uitgestrekte Boboli-tuinen. Het geheel is een gigantisch complex met verschillende musea en dus de grote tuinen.

De helling waartegen de Boboli-tuinen liggen is zo rotsachtig, dat men de stenen waarmee het Palazzo Pitti is gebouwd, gewoon hier heeft kunnen delven. In de tuinen kan je niet alleen genieten van het groen, maar ook van de vele grotten, standbeelden en fonteinen.

Als je alles wilt zien, moet je toch bijna een volledige dag uittrekken. Ik vond het persoonlijk nog wel de moeite waard, ook al is het erg vermoeiend. Als je een keuze moet maken, dan zou ik zeker voor de Galleria Palatina kiezen. Hier hangen werken van onder andere Botticelli, Caravaggio, Rafaël en Rubens.

Inkom: €16 (of €10 in november-februari) voor het Palazzo Pitti & de musea; €10 (of €6 in november-februari) voor de Boboli-tuinen;  €38 (of €18 in november-februari) voor het Palazzo Pitti en de Boboli-tuinen in combinatie met het Uffizi-museum. Voorlopig op de eerste zondag van de maand nog gratis, maar dit kan herroepen worden.
Locatie: Piazza de' Pitti, 1, 50125 Firenze
Openingsuren: Palazzo Pitti: maandag gesloten, di-zo 8u15-18u50. Boboli-tuinen: ma-zo 8u15 open, sluitingsuren al naargelang seizoen.
Website: www.uffizi.it/en/pitti-palace en www.uffizi.it/en/boboli-garden

14. Galleria dell'Accademia

Deze galerij is de permanente thuis geworden voor allicht het beroemdste beeld ter wereld: de David van Michelangelo Buenarroti. In een speciale ruimte, de Tribune, staat het beeld in al zijn opgelichte glorie. Je kan er volledig rondwandelen. Op zich is de kopie op de Piazza della Signoria (waar het origineel eerst stond), natuurlijk even goed. Persoonlijk vond ik echter dat de speciaal ontworpen Tribune echt nog extra grandeur aan dit waanzinnige meesterwerk verleent. De David is écht zo mooi als men zegt, en eigenlijk zelfs nog een beetje mooier.

Buiten de David staan er nog enkele andere beelden van Michelangelo. De bekendste hiervan zijn de vier, niet volledig afgewerkte, gevangenen die bedoeld waren voor het graf van Paus Julius II. De beelden zijn, net als twee andere uit dezelfde reeks die in het Louvre staan, onafgewerkt, omdat Paus Julius II besloot om zijn aandacht te richten op de bouw van de nieuwe Sint-Pietersbasiliek in Rome, in plaats van op zijn eigen grafmonument. Je leest het goed, Julius II had bij leven Michelangelo aangeschreven om zijn grafmonument al te maken! Michelangelo was naar verluid erg teleurgesteld toen het graf niet verder afgewerkt moest worden.

Verder vind je er nog verschillende schilderijen, iconen en beeldhouwwerken van verscheidene artiesten.

Inkom: €8
Locatie: Via Ricasoli, 58/60, 50122 Firenze
Openingsuren: maandag gesloten. Di-zo 8u15-18u50.
Website: www.galleriaaccademiafirenze.beniculturali.it

15. Bargello-museum

In dit gebouw is sinds 1865 het eerste nationale museum van Italië gehuisvest. Het gebouw zelf werd echter voor een groot stuk al in de dertiende eeuw gebouwd. Het wordt door veel toeristen overgeslagen, maar het verdient zeker een uitgebreid bezoek! Het voordeel is dat je hier relatief rustig naar alle kunst kan kijken.

In het Bargello ligt de nadruk sterk op beeldhouwkunst. Een van de pronkstukken is de delicate bronzen David van Donatello. Het museum heeft ook een grote collectie terracotta meesterwerken van de della Robbia's. De stijl die deze familie hanteerde is heel herkenbaar, en zal je later zeker nog vaak tegenkomen in verschillende kerken en musea in vele landen. Er staan ook meerdere beeldhouwwerken van Michelangelo.

Inkom: €9
Locatie: Via del Proconsolo, 4, 50122 Firenze
Openingsuren: ma-zo 8u15-17u
Website: www.bargellomusei.beniculturali.it/musei/1/bargello

16. Archeologisch museum van Firenze

De laatste keer dat ik in het archeologisch museum van Firenze (Museo archeologico nazionale di Firenze) was, waren er nog 5 andere personen. Grote schande, want dit museum is zeker een omweg waard, zeker voor slechts €4 inkom.

Het museum heeft een Egyptische afdeling, een Etruskische en een voor de antieke oudheid. De Etruskische afdeling heeft de belangrijkste verzameling Etruskische kunst van Italië. Het museum bevat enkele wereldberoemde stukken. Je kan er onder andere de Chimera van Arezzo, het bronzen beeld van de Arringatore en de Minerva van Arezzo vinden.

Kijk bij de chimaera eens naar de rechtervoorpoot. Kan je de inscriptie ‘tinscvil’ zien? Hieruit heeft men afgeleid dat dit een votiefgeschenk is voor de godin Tinia.

Aan het einde van de lange zaal met Grieks keramiek vind je een deur die leidt naar een gang die toegang geeft tot de kerk Santissima Annunziata. De gang, die acht meter boven de begane grond loopt en de straat oversteekt, werd gemaakt voor Maria Magdalena. Zij was de dochter van Ferdinand I en Christina van Lotharingen en werd in 1600 geboren met een fysieke handicap. Dankzij deze gang kon het meisje ongezien in haar rolstoel van het paleis waar nu het archeologisch museum is, maar toen haar ouders woonden, naar de kerk gaan en terug. Deze gang kan soms onder begeleiding bezocht worden.

Inkom: €4
Locatie: Piazza della Santissima Annunziata, 9b, 50121 Firenze
Openingsuren: Ma-woe-vr-za-eerste zo van de maand: 8u30-14u; di-do: 8u30-19u.
Website (alleen in het Italiaans): museoarcheologiconazionaledifirenze.wordpress.com

17. Ospedale degli Innocenti

Het Spedale di Santa Maria degli Innocenti, beter gekend als Ospedale degli Innocenti, werd ontworpen door Filippo Brunelleschi en officieel ingewijd in 1445. Zoals je op de foto kan zien, was het in restauratie de laatste keer dat ik er was. Normaliter kan je op de gevel echter de beroemde medaillons van Andrea della Robbia zien, met ingebakerde kinderen. Hier werden dan ook achtergelaten kinderen opgevangen en opgevoed. Tien dagen na de officiële opening werd de eerste baby al binnengebracht en in het eerste jaar waren er al 90 kindjes. Dit gebouw werkte met een voorloper van onze vondelingenschuif en de vrouwen konden hun baby dan ook anoniem achterlaten. Het Ospedale werd gesticht door de zijdegilde. Omdat er zo veel kinderen werden afgestaan, zat het Ospedale in constante geldnood. Daarom werd besloten dat van elke lira die betaald werd om zijde te kopen, een soldo naar het Ospedale moest gaan. Er kwamen ook andere soorten belastingen op goederen om het Ospedale te financieren.

Tegenwoordig kan je op het eerste verdiep een museum bezoeken met kunstwerken die het Ospedale verwierf door haar bestuurders. Zelf ben ik daar nog nooit geweest, wegens de verbouwingen.

Inkom: €4
Locatie: Piazza della Santissima Annunziata, 12, 50121 Firenze
Openingsuren: weekdagen 8u30-19u
Website (alleen in het Italiaans): www.istitutodeglinnocenti.it

18. Mercato Centrale

De Mercato Centrale is, zoals de naam het zegt, de centrale overdekte markthal van Firenze. Je kan er vooral boodschappen doen, zoals verse groenten kopen. Op de eerste verdieping zijn er echter ook veel kleine eettentjes. Het is een leuke plek om wat rond te snuisteren.

Locatie: Piazza del Mercato Centrale – Via dell’Ariento, 50123 Firenze
Openingsuren: dagelijks 8u-middernacht
Website: www.mercatocentrale.it

19. Mercato del Porcellino

Deze markt is vooral bekend voor il Porcellino, een bronzen everzwijn. Je zal zien dat de snuit van het beeld blinkt, want het is de gewoonte om hier over te wrijven en een muntje te doneren. Dit zou geluk brengen. Het beeld dat hier op de markt staat, is echter een kopie. Het origineel staat in het Museo Stefano Bardini in het Palazzo Mozzi.

De markt is een zware trekpleister dankzij het everzwijn en de lederwaren. Als je goed bent in afdingen kan je hier misschien wel een goede deal doen, maar ik vond het vooral vervelend dat men mij heel de tijd koopwaar wou aansmeren.

Locatie: Piazza del Mercato Nuovo, 50123 Firenze
Openingsuren: dagelijks 9u-18u30
Website: www.mercatodelporcellino.it

20. Ponte Vecchio

De Ponte Vecchio is een van de bekendste bruggen ter wereld. Ze is alleen toegankelijk voor voetgangers en wordt gekenmerkt door juwelierszaakjes aan weerskanten in kleine, scheve huisjes op de brug. De oudste vermeldingen van de Ponte Vecchio dateren van 996. Boven de huisjes loopt de Corridoio Vaseriano van het Palazzo Vecchio naar het Palazzo Pitti. Het is er altijd een drukte van jewelste, maar je moet er wel eens over gewandeld hebben.

21. Fiesole

Fiesole is een klein dorpje in de heuvels net ten noorden van Firenze. In het slaperige plekje komen niet veel toeristen, maar het archeologische park dat er ligt is zeker een bezoekje waard als je even uit de stad wilt ontsnappen. Je kan er makkelijk met de bus raken van uit Firenze. Op de Piazza San Marco stap je op bus nummer 7, met als eindbestemming Fiesole. Het is een mooie busrit door de heuvels, maar misschien niet optimaal voor de zwakke maagjes. Je kan busticketjes kopen in een Tabaccheria.

Omdat er niet zo veel toeristen komen, is het soms even zoeken naar de ingang van het archeologisch park. De kaartjes koop je trouwens in een infopuntje om de hoek, dus niet bij de ingang van het park zelf. Het park bestaat uit prachtige opgravingen en twee musea. Het Bandini-museum ben ik zelf nooit binnengeweest, omwille van de gelimiteerde openingsuren.

Neem lekker de tijd om de musea en de archeologische resten te bekijken. Je zal zelden zo veel pracht kunnen aanschouwen met zo weinig andere mensen. Omdat Fiesole heel wat hoger ligt dan Firenze, kan het er wel best fris zijn, dus breng een truitje mee.

Inkom: €5-12, al naargelang wat je wilt zien.
Locatie: Via Portigiani, 50014 Fiesole
Openingsuren: Klik hier om de wisselende openingsuren te bekijken.
Website: www.museidifiesole.it